Savaş ve Bitcoin: Beş Yıllık Fiyat Trendinin Derinlik Analizi

Son yıllarda, küresel jeopolitik durum huzursuz ve çok sayıda önemli çatışma peş peşe patlak verdi. 2020'den 2025'e kadar, Bitcoin fiyatının bu olaylara duyarlı tepkilerini gözlemledik. Bu makale, son beş yıldaki ana savaş çatışmalarının Bitcoin fiyat hareketleri üzerindeki etkisini ve çatışmaların sona ermesinin ardından kripto pazarının toparlanma sürecini derinlemesine analiz edecektir.

Rus-Ukrayna Çatışması: Dönüm Noktası

Savaşın Başlangıcındaki Piyasa Sarsıntısı

24 Şubat 2022'de, Rusya-Ukrayna çatışması tamamen patlak verdi. Dışarıda, Rus fonlarının Bitcoin gibi kripto paralara akabileceği yönünde spekülasyonlar yapıldı ve Bitcoin fiyatı %20 yükselerek bir ara 45.000 doları aştı. Bu, kripto paraların kriz zamanlarındaki değerini doğrular gibi görünüyor.

Ancak uzun vadede, savaşın Avrupa gaz fiyatlarını yükseltmesi, Fed'in agresif bir şekilde faiz artırmasına zorlaması, 2022'de Bitcoin'in %65'lik bir çöküş yaşamasına neden oldu. Düşüş tamamen savaşa atfedilemese de, jeopolitik belirsizlikler kesinlikle piyasa karamsarlığını artırdı.

İlginç bir şekilde, savaşın sürekliliği Bitcoin'e yeni bir anlatı desteği sağladı. Ukrayna hükümeti, kripto para aracılığıyla büyük miktarda bağış topladı ve dijital para birimlerinin geleneksel finans sisteminin kısıtlandığı durumlarda sunduğu benzersiz değeri vurguladı. Aynı zamanda, Batı'nın yaptırımlarıyla karşı karşıya kalan Rusya, bir ölçüde kripto paraya yöneldi ve bu durum Bitcoin'in alternatif bir finansal araç olarak konumunu daha da güçlendirdi.

Dikkate değer olan, 2014'te Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından Bitcoin'in uzun bir ayı piyasasına girmesidir. Ancak 2022'de Bitcoin, daha büyük, daha güçlü ve kurumsal yatırımcılar tarafından daha fazla kabul edilen bir varlık sınıfına dönüşmüştür.

İsrail-Gazze Çatışması: Piyasa Testi

Kısa vadeli darbe ve hızlı iyileşme

7 Ekim 2023'te, İsrail-Gazze çatışması patlak verdi. 11 Ekim'de, Bitcoin 27.000 doları aştı ve Eylül ayından bu yana yeni bir düşük seviyeye ulaştı. Analistler, bu durumu Orta Doğu çatışmasının yatırımcı psikolojisi üzerindeki olumsuz etkisine atfediyor. 2023 Gazze çatışması sırasında, USDT transfer hacmi haftalık %440 arttı, stabil coinler yeni bir altyapı haline geliyor.

Ancak, çatışmanın başlamasından bu yana dijital varlık fiyatlarında belirgin bir dalgalanma olmadı. Bu nispeten istikrar, kripto para piyasasının jeopolitik olaylara karşı duyarlılığındaki azalmayı yansıtıyor.

İran-İsrail çatışması

2024 Nisan'da İran-İsrail çatışması patlak verdi, füze saldırısının olduğu gün Bitcoin'in volatilitesi yalnızca ±%3, 2022'deki Rusya-Ukrayna savaşındaki 1/3'ünden azdı. Bir ETF'nin tek günde net akışı 420 milyon $ oldu, bu da bir volatilite tamponu oluşturdu. Spot ETF'nin günlük işlem hacminin oranı %55'e ulaştı, savaş duygusu kurumsal emir akışıyla seyreltilmiş durumda.

2025 yılının Haziran ayında İsrail'in İran'a hava saldırısı düzenlemesinin ardından, Bitcoin 24 saat içinde %4.5 düşerek 104343 dolara, Ethereum ise %8.2 düşerek 2552 dolara geriledi. Bu düşüş, olayın ciddiyetine göre hâlâ kontrol edilebilir durumda olup, güçlü bir dayanıklılık gösterdi.

Ancak, jeopolitik risk ( GPR ) endeksi artış eğilimi gösteriyor, yaklaşık 158 civarında. Daha önce 150'yi aşan zaman noktası ise 2024 yılının başlarıdır. GPR endeksi ne kadar yüksekse, yatırım, hisse senedi fiyatları ve istihdam oranı o kadar düşük olur, ekonomik felaket yaşama olasılığı da o kadar artar, küresel ekonomik aşağı yönlü risk de o kadar yüksek olur.

Sermaye Mantığının Gözlem Penceresi

Ateşkes anlaşmasının imzalandığı an, genellikle sermaye mantığını gözlemlemek için en iyi penceredir. 2020 Kasım'ında Dağlık Karabağ savaşı sona erdiğinde, Bitcoin sonraki 30 günde neredeyse iki katına çıktı. Bu Kafkasya'daki küçük bir ülkenin toprak anlaşmazlığının kripto piyasasını ateşlemesi, savaşın küresel gevşeme tonunu değiştirmemiş olmasından kaynaklanıyor; ABD Merkez Bankası'nın her ay 120 milyar dolarlık tahvil alım programı riskli varlıkları beslemeye devam ediyor.

Bununla birlikte, 2022 Mart ayında Rusya-Ukrayna müzakereleri ile bir ayna oluşturuyor, kısa süreli ateşkes umudu, Federal Rezerv'in 50 baz puanlık faiz artışı öncülüğüyle yıkıldı, Bitcoin %12 düştü.

2023 yılının Kasım ayında İsrail-Filistin geçici ateşkes günü, kripto türev piyasasında 2.1 milyar dolar değerinde likidasyon gerçekleşti. Mısır'daki OTC borsasında BTC'nin Mısır poundu karşısındaki kuru, %8.2'den %2.1'e düştü, savaş bölgelerindeki talep yavaş yavaş azaldı. Savaş anlatısı hızla ETF onayı, yarı yarıya indirim döngüsü gibi yerel anlatılarla örtüldü.

15 Ocak 2025'te, İsrail ve Hamas bir ateşkes ve savaş esirlerinin değişimi önerisini kabul etti. Ardından Bitcoin hızla yükseldi, 100.000 doları yeniden aştıktan sonra düştü. Ortadoğu çatışması sırasında piyasa performansı, insanların Bitcoin'in güvenli bir varlık niteliğini tekrar gözden geçirmesine neden oldu--- Bitcoin ve Ethereum hala altın piyasasının güvenli bir varlık olarak değerlendirilemez.

Kurumsal Döneme Giriş

Dijital varlıkların savaş değeri kaybolmadı, aksine sahnelenerek yeniden inşa ediliyor. Ukrayna hükümetinin aldığı 127 milyon dolarlık kripto bağış, erken uluslararası yardımının %6.5'ini oluşturuyor; Gazze yer altı ağı, Bitcoin madencilik makineleri aracılığıyla iletişim ağını sürdürüyor; İran petrol tüccarları, yaptırımları aşmak için karıştırıcılar kullanıyor... Bu kenar bölgelerdeki gerçek uygulamalar, Wall Street ile çelişmeyen bir karanlık ekosistem oluşturuyor. Ana akım piyasa ETF fon akışlarına odaklanırken, savaş bölgelerindeki kripto para talebi dijital varlıkları gözlemlemek için yeni bir gösterge haline geliyor.

Mevcut kripto piyasası, net bir savaş yanıt mekanizması oluşturmuştur: ham petrol fiyatları enflasyon alarmını tetikler, VIX korku endeksi ve açık pozisyonlar gibi. Veriler, jeopolitik çatışmalardan kaynaklanan güvenli liman fonlarının kripto alanına akan kısmının %5'ten az olduğunu göstermektedir, bu rakam ETF çağında daha da küçülebilir.

Gerçek dönüm noktası para politikasındadır. ABD Merkez Bankası'nın faiz indirim kanalı açıldığında, ateşkes anlaşması imzalanması sermaye akışının hızlandırıcısı olacaktır. 18 Haziran 2025'te, ABD faiz vadeli işlem fiyatları, Fed'in Eylül ayında faiz indirme olasılığını %71 olarak yansıtırken, açıklama öncesinde bu oran %60'tı; Eylül'deki faiz indirim olasılığı hafif bir artış göstermiştir. Ancak savaşın enerji tedarik zincirinde kesintiye yol açması durumunda, savaş sona erse bile stagflasyon gölgesi kripto piyasasını baskı altında tutmaya devam edecektir. Fed faiz oranlarına dikkat etmek hala en önemli konu olmaya devam ediyor.

Savaş sonrası kripto pazarının iyileşme modeli

Tamamlanmış çatışmalara bakıldığında, savaşın sona ermesi genellikle piyasa güveninin kademeli olarak yeniden sağlanmasına yol açar. Bitcoin piyasası açısından, barış sürecinin ilerlemesi genellikle jeopolitik risk primini azaltır ve yatırımcıların risk almaya daha istekli olmasını sağlar. Bu risk iştahındaki artış genellikle Bitcoin gibi riskli varlıkların fiyat performansını olumlu yönde etkiler.

Eğer Bitcoin savaş sırasında iyi bir risk direnci gösterirse, kurumsal yatırımcılar portföylerindeki ağırlığı artırabilir. Aksine, kötü performans gösterirse, fon çıkışları baskısıyla karşılaşabilir. Son dönem performansına bakıldığında, Bitcoin'in jeopolitik krizlerdeki göreceli istikrarı, kurumsal yatırımcılar nezdindeki statüsünü artırabilir.

Sonuç

Geleceğe bakıldığında, teknolojinin sürekli gelişimi ve düzenleyici çerçevenin giderek iyileşmesiyle birlikte, Bitcoin gibi kripto paraların küresel finansal sistemde daha önemli bir rol oynaması bekleniyor. Kısa vadede çeşitli zorluklar ve dalgalanmalarla karşılaşmaya devam edebilir, ancak dijital çağın önemli finansal araçları olarak konumları zaten başlangıçta belirlenmiştir.

Bu belirsizliklerle dolu çağda, Bitcoin gibi dijital varlıklar, para, değer saklama ve finansal sistem anlayışımızı yeniden tanımlıyor. Yol zorluklarla dolu olabilir, ancak bu değişimin tarihi önemi ve potansiyel değeri göz ardı edilemez.